Valtazar Bogišić (Cavtat, 7. decembar 1834 — Rijeka, 24. april 1908), studirao u Beču prava i filozofiju, doktorirao u Gisenu (1863). Radio u dvorskoj biblioteci u Beču (1863-68), zatim kao školski nadzornik u banatsko-sremskoj Vojnoj krajini (1868-70), kao profesor slovenskog prava u Odesi (1870-73), prelazi u Pariz (1874) i započinje intenzivan rad na Opštem imovinskom zakoniku Crne Gore (proglašen 1888). Bio je redovni član Srpske kraljevske akademije (1888). Dobivši rusku penziju (1888), napušta profesuru u Odesi, i nadalje živi u Parizu kao privatni naučnik – osim što 1893-1899. obavlja dužnost ministra pravde Crne Gore. Knjige: Izabrana djela I-VIII (Beograd/Podgorica 1999).
Bogišić (poreklom Srbin-katolik) bio je utemeljivač iskustvenih istraživanja običajnog prava (anketnim metodom). Istraživanje je shvatao kao pripremu za donošenje modernog građanskog zakonika. Time je, čak i u evropskim okvirima, bio pinoir sociologije prava. Kada je 1893. godine u Parizu osnovan Međunarodni institut za sociologiju – koje je najstarije aktivno sociološko društvo na svetu (i preteča Svetskog udruženja za sociologiju) – Bogišić je postao njegov član (1895. ili 1896). Već 1900. je imenovan za potpresednika (jedan od potpredsednika je u to vreme bio i Georg Zimel). Konačno, Bogišić 1902. postaje i predsednik Međunarodnog instituta za sociologiju. Prilikom obeležavanja stogodišnjice sociologije u Srbiji, bilo je mišljenja da bi, možda, datum Bogišićevog imenovanja za predsednika Međunarodnog instituta za sociologiju trebalo uzeti kao početak institucionalnog zasnivanja srpske sociologije.
Literatura:
Luka Breneselović: O korenima i razvoju sociološkog i posebno sociološkopravnog interesa kod Bogišića
Miloš Marjanović: Bogišićevi doprinosi konstituisanju empirijske Sociologije prava
Nina Kršljanin: Valtazar Bogišić – sociološki pristup pravu i pravnoj istoriji